Gister bracht de CPNB de honderd bestverkochte boeken van 2022 naar buiten (zie lijst). Dat kon weer tijdens een fysieke bijeenkomst, een seminar met afsluitende borrel waar ik zelf ook bij was. Ook Het lied van ooievaar en dromedaris, de geroemde roman van Anjet Daanje staat in deze top 100 en wel op nummer 68.
Daar ben ik blij mee. Maar reeds om de weg terug van station naar huis werd ik erop aangesproken dat hier iets geks mee is. Immers; in heel veel grote boekhandels staat de roman al weken in de top 10. Ik zag het zelf bij bijvoorbeeld Van der Velde, Broese, Donner, Scheltema. En ook deze week staat Het lied vier in de top 10 van Libris en van de NRC. En dat is allemaal geen momentopname, dat is al vanaf de zomer zo. Je zou dus verwachten dat Het lied veel hoger zou moeten staan. Wat is hier aan de hand?
|
speciale kast met alle leverbare boeken van Anjet Daanje, bij boekhandel Scheltema in Amsterdam |
Kloppen die cijfers wel? Ja, grotendeels wel. Want die cijfers zijn gebaseerd op de verkopen via het centraal boekhuis. Een uitgever als Passage zal relatief meer zelf verkopen; we verkopen ook rechtstreeks aan boekhandels en hebben een redelijk succesvolle eigen website en zelfs een eigen winkeltje. Dat zal Het lied een plek of tien doen stijgen. Maar daar gaat het niet om.
Belangrijk is te constateren wáár de boeken verkocht worden. Want de winkels waar deze roman goed verkoopt zijn ofwel zelfstandige boekwinkels of Libris-zaken. En dat is niet het complete boekenvak. Sowieso ongeveer de helft van alle boeken in Nederland wordt online verkocht; in het geval van Het lied van ooievaar en dromedaris blijft dat steken op 10%. Daarnaast bestaat het boekenvak uit eindeloze winkeltjes (denk aan AKO, Bruna, Read-shop, Primera, dat soort werk - al te vaak zijn dat veredelde postkantoren) die niet verder komen dan een zeer beperkt aantal boeken neer te leggen. Soms slechts een top 10 en dan nog wat. Dat betekent dus dat die top 10 extra veel verkoopt. En dat is dan meestal geen Nederlandstalige literatuur. Die koopt men bij de categorie betere boekhandel.
We kunnen toch een positieve conclusie trekken: literaire lezers kopen bij de (fysieke) kwaliteitsboekhandel. En beloon die betere boekwinkel dan ook met je klandizie.
(en er is ook misschien ook wel wat negatiefs over te zeggen - daar denk ik nog verder over na)