Verwacht 3: historische roman van Marcel de Jong

Een historische roman is echt geslaagd als die aansluit bij actuele discussies, bij debatten die momenteel gaande zijn. Dat doet De Afscheiding van Marcel de Jong zeer zeker. Hij vertelt over de scheuring in de eenheidskerk in 1834, afwisselend vanuit het perspectief van Hendrick de Cock uit Ulrum en Luitsen Dijkstra uit Smilde. De link met hedendaagse discussies valt de lezer al snel op. De schrijver velt zelf geen moralistisch oordeel, het is aan de lezer te bepalen wie hij steunt en tot hoe ver.

Onder de omslagafbeelding de tekst waarmee we De Afscheiding in de najaarsfolder van Uitgeverij Passage aankondigen.

Marcel de Jong: De Afscheiding (roman)

‘U zaait haat en verdeeldheid.’

Dit is een historische roman over de kerkstrijd in 1834 die totaal uit de hand liep. Het is een bizarre geschiedenis over de strijd tussen een strenggelovig volk en een liberale elite. Een strijd tussen arm en rijk, tussen kerk en staat. Maar het verhaal gaat ook over nu. Dit boek laat je nadenken over de vrijheid van meningsuiting en over allerlei andere hedendaagse discussies.

Hendrik de Cock kwam rond 1830 als predikant in het dorpje Ulrum terecht. Hij merkte al snel dat zijn preken niet aansloegen bij het gewone volk. Hij greep terug op orthodoxe geloofsregels. Daar had hij wel succes mee, althans bij de armere delen van het volk, niet bij de elite. Voor politici, bestuurders en kerkelijke leiders was De Cock een onrustzaaier.

Maar de aanhang van De Cock groeide snel. De allerarmsten in de samenleving voelden zich door hem begrepen. Eindelijk was er iemand die naar hen luisterde. De armen kwamen opeens openlijk op voor hun geloof. Tot frustratie van de elite. Die wilde rust en eenheid, geen volk dat in opstand kwam. De Cock en zijn volgelingen werden daarom keihard aangepakt.

Het maakte De Cock alleen maar populairder. De strijd ontspoorde volledig, een kerkscheiding was onvermijdelijk en dit leidde tot het ontstaan van de Gereformeerde Kerk.

De Afscheiding is bijna te absurd om te geloven. Toch is de roman gebaseerd op waargebeurde feiten; de auteur heeft zich uitstekend gedocumenteerd. Marcel de Jong heeft het verhaal vol vuur en snelheid opgeschreven. De gebeurtenissen zorgden ervoor dat Thorbecke de gelijkheid van alle godsdiensten in de grondwet van 1848 opnam. Zo stonden De Cock en zijn volgelingen ook aan de wieg van het moderne Nederland.

ISBN 97890 5452 36 1 / NUR 301 / 368 pagina’s / 12,5 x 20 cm /  € 19,99 /

omslag: Nadeschda Broere

presentatie 12 oktober in de kerk van Ulrum, lees de uitnodiging hier.